Để tặng các bậc lăo thành và các cựu
chiến binh hai cuộc kháng chiến, cùng các nhà trí thức
và tất cả những ai quan tâm đến tiền
đồ đất nước.
Lời đầu
Bản viết này để tặng
các bậc lăo thành cách mạng, các bậc trí giả và các
người có trọng trách lănh đạo hiện nay.
Đây không phải là
các luận văn, và không phải các bài văn chương.
Đây là một tấc ḷng “để
tặng người đời và cuộc đời”.
Đây là những ư nghĩ nung
nấu trong những tháng cuối năm Rồng và
đầu năm Rắn, và cũng là những ư nghĩ nung
nấu trước đó hàng chục năm và sẽ c̣n
nung nấu tiếp đến cả khi sang thế giới
bên kia.
Đây là nỗi
niềm cay đắng của một cuộc cách mạng,
và của một kiếp người.
Đây chỉ là
những ư nghĩ được ghi lại trong những
ngày cuối năm Th́n và đầu năm Tỵ nên
được gọi là nhật kư và nhật kư Rồng Rắn.
I. Hiện nay, cái ǵ là quan trọng nhất ?
14.11.2000
Thử nghĩ về t́nh h́nh đất
nước Việt
Thử nêu một câu hỏi
?
Điều ǵ là điều quan
trọng nhất cho đất nước hiện nay,
điều ǵ là quan trọng cốt tử ?
Đó là t́m ra con đường phát
triển đất nước cho mau chóng để thoát
khỏi nghèo khổ, lạc hậu, để bù lại 50 năm
gian khổ và 30 năm chiến tranh, gọi tắt là t́m
đường phát triển.
Nay lại có vấn đề quan
trọng hơn, quan trọng nhất, là: giải quyết
bằng được cái gọi là Chủ nghĩa xă
hội, đề cao và giữ vững vai tṛ của
Đảng cộng sản ??
Hăy nh́n lại xem: từ năm 1975
đến 1985, mười năm xây dựng xă hội
chủ nghĩa trong cả nước và nước có tên
là: “Cộng hoà xă hội chủ nghĩa” th́ đất
nước ra thế nào ? Có phải suưt
chết đói, suưt rơi xuống vực thẳm rồi không ? Thắng lợi 1975, ta đă thu lại một nửa nước no
đủ và đầy hàng hoá, thế mà ta đă phát huy
thắng lợi đó ra sao, mà đến những năm
đầu của thập kỷ 80, cả nước
đói nghèo, ngắc ngoải.
Đó có phải là một sự
thật hiển nhiên không ?
Đảng cộng sản
chân chính th́ coi việc “phát triển đất nước”
là quan trọng hơn là cố giữ vững và đề
cao vai tṛ của Đảng.
Mọi tư duy phải xuất phát
từ điểm này. Hồ Chí Minh
cũng luôn nói về Đảng rằng Đảng không có
lợi ích nào khác ngoài lợi ích của đất
nước và dân tộc. Thế là
rất đúng.
17.11.2000
Nếu
chỉ lấy yêu cầu phát triển đất
nước là mục tiêu quan trọng nhất để xem
xét, th́ thử hỏi:
Có nhất thiết chỉ có chủ
nghĩa Mác- Lênin, chỉ có chủ nghĩa xă hội,
mới làm cho đất nước phát triển hay không ? Nếu chỉ cần nêu
cao vai tṛ của Đảng, th́ có nghĩa là đất
nước phát triển hay không phát triển là không quan
trọng.
Vậy hăy cứ xem quanh ta: Đài
Loan, Đại
Họ không có một
Đảng cộng sản “tài t́nh”, “sáng suốt”, mà
chỉ có những chính khách, có được chính sách kinh
tế xă hội thông minh và có hiệu quả. C̣n
Việt Nam, kể từ khi toàn thắng trong cuộc
chiến tranh đến nay đă hơn 25 năm và sắp
sửa có hoà b́nh 30 năm, dài bằng thời gian chiến
tranh rồi, mà vẫn chưa thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu.
Chậm hay nhanh không quan trọng, cứ phải là xă
hội chủ nghĩa đă. Thế tại sao
hiện nay đất nước lại có những
mặt phát triển rơ rệt là nông nghiệp, thương mại.
Là v́ nông dân được tự do làm ăn, tiểu
thương được tự do buôn bán, là nhờ sau
Đại hội VI, hai mặt đó được
mở ra. Mới chỉ thế thôi,
đất nước đă chuyển ḿnh mạnh mẽ.
Nhưng c̣n nhiều người, nhiều cái không
được tự do, c̣n nhiều
trở ngại. Muốn cho đất nước phát
triển nhanh th́ cần phải làm sao cho mọi
người dân đều được tự do làm
ăn, nông dân, thương nhân, nhà doanh nghiệp (nhà doanh
nghiệp sẽ kéo theo công nhân), các nhà khoa học, trí
thức văn nghệ sĩ. Tất cả đều
phải được tự do.
Tự do là ch́a khoá của phát
triển.
Tôi nghĩ thế này: nước
Việt
Nếu thật sự coi phát
triển đất nước là quan trọng nhất th́
Đại đoàn kết dân tộc là quan trọng hơn
đấu tranh giai cấp; trí thức quan trọng hơn
công nhân và nông dân; phát triển sức sản xuất là quan
trọng hơn mọi thứ; để dân làm chủ
mọi lĩnh vực quan trọng hơn các tṛ chuyên chính
đàn áp; nghe và thu thập được nhiều ư
kiến khác nhau và trái ngược nhau kể cả về
đường lối chính sách, quan trọng hơn là
bắt mọi người phải tuân theo một quan
điểm, một ư kiến.
22.11.2000
Thật ra, không cần phải tranh căi lư luận
nhiều. Cứ nh́n một số sự thật
hiển nhiên thế này:
- Cả thế giới, cả
cuộc đời cứ vận động và cứ
diễn biến, khó có thể dự liệu trước
được.
- Trên thế giới có đến
hơn 100 nước không cần chủ nghĩa Mác- Lênin và
chủ nghĩa xă hội, không cần có Đảng
cộng sản “tài t́nh” và “sáng suốt” mà cứ phát
triển đến tŕnh độ giàu có, văn minh cao. Gần
100 nước khác c̣n đang nghèo đói cực kỳ,
nhưng họ cũng không phát triển theo
chủ nghĩa xă hội.
- Bây giờ chỉ c̣n lại có 4
nước theo chủ nghĩa Mác- Lênin
và chủ nghĩa xă hội. Trong đó nước lớn
nhất và quan trọng nhất th́ miệng nói chủ
nghĩa Mác-Lênin, nhưng họ đưa đất
nước tiến lên theo kiểu “có màu
sắc Trung Quốc”. Họ phải chơi với Mỹ,
xác định vai tṛ kinh tế tự do và vai tṛ kinh tế
tư nhân. C̣n Bắc Triều Tiên cũng
đang buộc phải mở cửa, phải hoà hợp
với Nam Triều Tiên để thoát khỏi cảnh
đói nghèo và khó khăn.
- Nửa đầu thế kỷ,
Cách mạng Tháng 10 Nga thành công, rồi Liên Xô ra đời và
sau đó, cả một thế giới xă hội chủ
nghĩa h́nh thành, có sự phát triển một thời
rất mạnh. Nhưng sau 70 năm th́ chủ nghĩa xă
hội không phát triển kịp với thế giới,
bị sụp đổ và tan ră. Tiếp theo
đó, nhiều Đảng cộng sản phải thay đổi
tôn chỉ và đường lối. Nhân dân
các nước xă hội chủ nghĩa không hề tỏ
ra nhớ tiếc.
- Càng ngày càng rơ ra là chủ nghĩa
Mác - Lênin không dự đoán đúng được mọi
việc, không giải quyết được tất
cả mọi vấn đề mới nảy sinh của
cuộc sống.
- Có người nói cách mạng xă
hội chủ nghĩa ở Nga thành công và Liên Xô ra
đời là sự kiện quan trọng nhất của
thế kỷ 20. Vậy th́ sự sụp
đổ của cái “quan trọng” ấy lại càng “siêu
quan trọng”.
- Ở Việt
Như vậy nó không thể là con
đường duy nhất để phát triển
đất nước.
Cách mạng và xây
dựng, và tiến hoá.
H́nh như mỗi xă hội, mỗi đất
nước trong tiến tŕnh phát triển của ḿnh
đều phải trải qua những thời kỳ cách
mạng và thời kỳ xây dựng.
Cách mạng là
đập phá, đánh đổ. Nó có ư
nghĩa xây dựng ở chỗ nó đập phá và đánh
đổ những cái ǵ là lỗi thời cũ kỹ
để tạo điều kiện cho những cái
mới mẻ, cái tiến bộ ra đời và phát
triển.
Khi xây dựng th́ vẫn tiếp
tục phải loại bỏ những cái ǵ lạc
hậu, lỗi thời, cũ kỹ, phản động,
nhưng xây dựng th́ chủ yếu phải có việc xây
đắp và tạo ra những giá trị mới cả
tinh thần vật chất làm cho xă hội tiến bộ
và phát triển cao hơn.
Nhưng cho đến ngày nay, với
sự phát triển rất cao của khoa học tự
nhiên, khoa học kỹ thuật, khoa học xă hội và nhân
văn, th́ h́nh như ỏ tất cả các xă hội nhân
dân đều mong muốn đất nước phát triển
hoà b́nh và mong muốn tránh bớt những bạo lực,
những lật đổ và chiến tranh. Phải chăng
lịch sử loài người đă bước sang kỷ
nguyên mới, đó là kỷ nguyên hoà b́nh và loại trừ
bạo lực, loại trừ chiến tranh ?
Nhân dân chỉ muốn tiến hoá, chứ không muốn cách
mạng bạo lực! Đất
nước ta đă trải qua một thời kỳ
lịch sử kéo dài gồm những cuộc chiến
đấu chống xâm lược giành độc lập,
hoà b́nh xây dựng, rồi lại bị xâm lược.
Và lại chiến tranh chống xâm
lược. Qua quá tŕnh đó mà
đất nước ta trưởng thành và phát triển.
Cho đến nay, đất nước
đă được hoà b́nh độc lập, thống
nhất.
Không biết tương lai loài
người sẽ phát triển, tiến bộ thế nào
và do đó đất nước ta sẽ gặp những
t́nh huống thế nào ? Nhưng
chắc chắn là những bước đi sắp
tới của ta cũng không có thể lặp lại y
nguyên những t́nh h́nh trước đây. Tuy nhiên, trước
mắt ta thấy rất rơ là đất nước ta đang
ở chỗ đă thực hiện được 3
chữ trong 5 chữ của chủ tịch Hồ Chí Minh
đưa ra: đó là một nước Việt
Ta đă đạt 3 chữ hoà b́nh,
độc lập, thống nhất. Ta đang phải
thực hiện cho được 2 chữ dân chủ và
giàu mạnh.
Theo
cách khác, cũng do Hồ Chí Minh nêu ra 3 chữ:
1. Độc lập,
2. Tự do,
3. Hạnh phúc.
Ta đă đạt được độc
lập và phải tiếp tục thực hiện nốt
tự do và hạnh phúc, cũng tức là hai chữ dân
chủ và giàu mạnh.
Hồ Chí Minh đă nói một câu mà
bây giờ rất nhiều người biết và nhắc
đến: “Độc lập mà không có tự do, hạnh phúc th́ độc lập cũng
vô nghĩa”.
Như thế cũng có
nghĩa là phải có dân chủ và giàu mạnh. Nhiều
người cho rằng: có xă hội chủ nghĩa th́
tất nhiên có tự do hạnh phúc. Nhưng
sự thật lớn của thế giới đă
chứng thực là không phải vậy. Chiến
tranh lớn và các hoạt động bạo lực,
lật đổ càng ngày càng trở nên lạc hậu
lỗi thời.
Để có tự do và hạnh phúc,
không nhất thiết phải có bạo lực, không nhất
thiết phải đánh đổ ai. Thậm
chí ngày nay có những nền độc lập giành
được cũng không cần có bạo lực và
chiến tranh. Hiện nay nước ta
đang bước vào xây dựng, mà xây dựng th́ phải
hoà b́nh, mà hoà b́nh xây dựng th́ đất nước
cũng hoà b́nh phát triển, tiến hoá ngày càng cao.
Không nên lạm dụng
chữ cách mạng. Ta bây giờ không phải là cách
mạng chống ai cả, không phải đánh đổ ai
cả. Xây dựng hoà b́nh th́ phải đoàn
kết, có ǵ trở ngại th́ hoá giải nó để
tiến lên. Ta đă làm chủ đất nước.
Vậy th́ ta thực hiện cái nguyên lư mà
Đảng cộng sản đă nêu ra và đề cao
chất ngất. Đó là phê b́nh và tự
phê b́nh. Ta có thể tự phê b́nh dân tộc, tự phê
b́nh chính quyền, tự phê b́nh các cơ quan. Tự
phê b́nh th́ sẽ tiến bộ và có dân chủ. Tự ca ngợi, lại tự ca ngợi quá
nhiều, quá đáng, th́ đó là chỉ dấu báo hiệu
sự tàn tạ.
Không được
lạm dụng chữ cách mạng. Ta đang xây
dựng th́ chỉ có xây dựng: xây dựng xă hội
chủ nghĩa, chứ không phải làm cách mạng xă
hội chủ nghĩa, không thể lúc nào cũng phải có
chương tŕnh hoạt động cách mạng, lúc nào
cũng phải hành động cách mạng.
Sản xuất không
phải là cách mạng. Giáo dục không
phải là cách mạng. Đại
hội cũng không phải là cách mạng. Hội nghị liên hoan văn nghệ càng không
phải là cách mạng. Chống lụt
chống băo, cứu trợ từ thiện cũng không
phải là cách mạng. Ở rất
nhiều nơi, nhiều lúc, không cần đến cách
mạng. Nhưng ở tất cả các nơi
đều cần có tự do, và lớn
nhất là “tự do làm ăn” phải có tự do
hưởng lợi ích của kết quả sự làm
ăn đó.
Chính quyền bây giờ
không phải là chính quyền cách mạng. Điều đó chỉ có ư nghĩa khi cách
mạng vừa mới thành công.
Ngày nay chính quyền
phải là chính quyền xây dựng.
Chính quyền xây dựng th́ phải
có những chủ trương, chính sách làm cho mọi
người dân đều được tự do làm
ăn. Và từ đó người dân phải có tự do
nói, tự do t́m thông tin và trao đổi thông tin. Như
thế tự do làm ăn mới thực
hiện được. Xây dựng th́ hàng ngày
hàng giờ phải tạo ra những giá trị mới,
từ nhỏ đến lớn. Nhưng công tác tư
tưởng của Đảng th́ lại chỉ quan tâm tới
những công việc có ư nghĩa - có ư nghĩa kỷ
niệm, có ư nghĩa lịch sử vv…, mà không quan tâm
tới những công việc có hiệu quả tạo ra
những giá trị mới.
Nguyện vọng tha thiết và sâu
sắc của dân là được quyền sống,
được quyền tự do kiếm sống nuôi ḿnh,
được quyền tự do lo cho con cái, cháu chắt. Mọi người ai cũng đều mong có nhà,
có phương tiện đi lại, có phương
tiện học tập giải trí. Muốn thế
phải được tự do làm ăn, tự do thu nhập hợp pháp. Đó là
điều cốt yếu và là lư tưởng thiết
thực, chứ không cần một thứ tinh thần cách
mạng để đánh đổ ai, không cần một
lư tưởng cách mạng xă hội nào. Chính
quyền của nhân dân cần hiểu rơ điều đó.
Chỉ có nhân dân được tự do,
đất nước mới phát triển được.
Làm khác đi chỉ trở ngại cho sự
phát triển của đất nước.
Ở Việt
3.12.2000
Quanh
đi quẩn lại vẫn phải trả lời cho câu
hỏi: nước ta đă từ cái ǵ bước sang cái
ǵ và hiện đang là cái ǵ ?
Rơ ràng là ta đă từ chiến tranh bước
sang hoà b́nh, đang từ t́nh trạng
cách mạng bước sang t́nh trạng b́nh thường.
Và cũng có thể nói cách khác là ta
đă từ t́nh thế chiến tranh cách mạng
bước sang cuộc sống hoà b́nh đời
thường.
Ai cũng phải
nhận thấy rằng t́nh thế chiến tranh và cách
mạng là t́nh thế không b́nh thường, là t́nh thế
bất thường. Và hoà b́nh xây
dựng là b́nh thường, là đời thường.
Những ai cả đời, hoặc phần
lớn cuộc đời, sống trong chiến tranh và cách
mạng là những người có cuộc đời phi
thường. Nhưng dù như thế những
người phi thường đó cũng phải có
một cuộc sống đời thường: ăn,
ngủ, mặc, ốm đau, học tập, giải trí,
nhất là lấy vợ (chồng) đẻ con, nuôi con vv… Chỉ có điều những chi tiết cuộc
sống đời thường đó đă phải
giải quyết và thực hiện một cách bất thường.
Bây giờ phải
giải quyết và thực hiện cuộc sống
đời thường đó một cách b́nh thường.
Đó là lẽ tự
nhiên, và lẽ tự nhiên đó phù hợp với sự
tự nhiên của tạo hoá. Ai cứ
muốn làm khác lẽ tự nhiên đó th́ trở nên gàn
dở và điên cuồng.
Cuộc sống
chiến tranh và cách mạng có những yêu cầu
đặc trưng của nó. Những yêu cầu
như:
• Có
Đảng lănh đạo tuyệt đối toàn diện
• Có nguyên
tắc tập trung dân chủ. Có yêu cầu
kỷ luật sắt, chỉ có chấp hành không bàn căi.
• Chịu
đựng gian khổ, hi sinh.
• Tất
cả cho tiền tuyến, tất cả để
chiến thắng.
Đó là những yêu
cầu cần thiết và hợp lư, mỗi người và
toàn thể nhân dân vui ḷng chấp nhận, tự nguyện
chấp nhận và thực hành. Và
thực sự, cuộc đấu tranh đă nhờ
những yêu cầu đó mà có sức mạnh để
giành thắng lợi.
Nhưng khi đất nước
đă chuyển sang hoà b́nh xây dựng và cuộc sống
đời thường th́ không thể tiếp tục yêu cầu
như vậy được nữa.
Trước đây
phải có một Bộ chỉ huy, một bộ máy lănh đạo
mạnh mẽ để lănh đạo và chỉ huy
chiến tranh và cách mạng. Bộ máy lănh đạo
có quyền đề ra những yêu cầu như vậy và
mọi người sẵn sàng tự nguyện tuân theo.
Nhưng không thể
cứ kéo dài những yêu cầu đó trong hoà b́nh và xây dựng.
Nếu cứ tiếp
tục cứ yêu cầu như vậy trong hoà b́nh xây
dựng th́ đó là phản tiến bộ, phản dân
chủ, là phản động.
Trong điều
kiện hoà b́nh xây dựng, tức là trong đời
thường cần có một bộ máy quản lí xă
hội phù hợp với cuộc sống đời
thường.
Tôi
được đọc ư kiến của một số
nhà nghiên cứu nêu lên một cách có lư luận là một xă
hội đời thường như vậy cần có 4
thứ: (coi như 4 bánh xe của một
cỗ xe)
1. Một xă hội công dân.
2. Một
nền kinh tế thị trường hoàn chỉnh chứ
không định hướng ǵ lôi thôi.
3. Một nhà
nước pháp quyền.
4. Một nền
dân chủ đầy đủ.
Như vậy là một xă hội
đời thường phải có: xă hội công dân,
thị trường, pháp quyền và dân chủ.
Bộ máy quản lư xă
hội ấy là một bộ máy dân chủ. Nói dân
chủ th́ cứ phải dân chủ đă, không phải
chưa nói dân chủ đă đề pḥng “dân chủ quá
trớn”, đề pḥng “lợi dụng dân chủ”. Khi dân có dân chủ th́ dân phải “dùng” cái quyền dân
chủ đó, “dùng” không phải là “lợi dụng”. Mà dân chủ nào cũng là dân chủ có quy chế,
có quy tắc. Ai làm sai những quy
chế, quy tắc đó th́ phải phạt. Người đứng đầu như Chủ
tịch, Thủ tướng, Chánh án, Giám đốc mà làm
sai quy chế dân chủ th́ cũng phải phế truất,
không thể có chuyện đổ cho người ta tội
“dân chủ quá trớn” và “lợi dụng dân chủ”. Và
tại sao lại chỉ đề pḥng “lợi dụng dân
chủ” mà không đề pḥng “lợi dụng không dân
chủ” ? Bộ máy quản lư xă hội
dân chủ là một bộ máy phải được xây
dựng nên một cách dân chủ, nó có đủ quyền
hạn mà nó được phân công, nhưng quan trọng
nhất là nó phải được giám sát, tức là
phải được nhân dân giám sát và các cơ quan trong
bộ máy ấy giám sát lẫn nhau. Muốn thế phải thực
hiện tự do ngôn luận và tự do bầu cử.
Ở ta, những
điều đó đă được ghi trong Hiến pháp.
Phải rà soát lại, phải thay đổi
tất cả các bộ luật và các điều luật
để bảo đảm đúng tinh thần Hiến
pháp.
Nhưng rơ ràng có nhiều hiện
tượng người dốt người kém lại cai trị, điều khiển người
có tri thức; người không biết chuyên môn lại có
quyền sai bảo dạy dỗ người có chuyên môn;
người có tŕnh độ rất thấp lại đi
dạy dỗ chỉ đạo khắp nơi khắp
chốn. Những hiện tượng đó là có thật,
có thật rơ ràng, ai ai cũng thấy, ai ai cũng biết.
Quả là vào thập
kỷ 80 th́ cả nước mong ước thoát khỏi
khủng hoảng toàn diện. Quả là
đất nước lúc ấy ở vào t́nh trạnh “suưt
chết”. Đó là chưa kể sau khi
thắng lợi, hàng trăm ngh́n người đă bỏ
nước ra đi. Thế là h́nh thành
nhiều trung tâm người Việt ở thế giới
gần 2 triệu người.
Vậy là tại sao ?
T́nh trạng đó có phải do kẻ địch nào
tạo ra, có kẻ địch nào bịa ra để nói
xấu ta ?
Không !!.
Tất cả những ai đến
nay ở tuổi 40-50 đều chứng kiến, cả
“thắng lợi” lẫn “suưt chết” !!!
Vậy là do đâu ?
Quả
thật là 50-70 năm vừa qua, đất nước ta
đă trải qua nhiều biến động long trời
lở đất, đă biến chuyển vĩ đại
từ một đất nước nô lệ không tên
tuổi trên thế giới, cực kỳ đói nghèo,
dốt nát và lạc hậu, đầy nhục nhă,
đầy dối trá, lừa đảo, đầy tệ
nạn và oan khuất, trở thành một đất
nước tên tuổi lừng lẫy, sự đói nghèo
đó giảm bớt, sự dốt nát bị tiêu diệt.
Suốt quá tŕnh đó,
đều có vai tṛ nổi bật của Đảng
cộng sản Việt
Nhưng tất cả
những thắng lợi và tiến bộ ấy không thể
quy hết vào công của Đảng cộng sản
được, tuy rằng Đảng cộng sản có
công lớn. Cũng không thể quy
hết công vào chủ nghĩa Mác được.
V́ 50 năm và 70 năm ấy,
nhiều nước ở quanh ta cũng có những
biến chuyển lớn, lớn hơn cả nước
ta. Họ đă từ nghèo nàn lạc hậu trở
thành những nước giàu có và văn minh, c̣n nước
ta vẫn c̣n ở trạng thái tụt hậu, đang
phải cố gắng đuổi theo,
mà sự đuổi theo ấy c̣n đang đuối
sức.
Những nước
ấy không hề nhờ vào chủ nghĩa Mác và
Đảng cộng sản. Đó là
một sự thực hiển nhiên, bất cứ ai dù có
nhắm mắt cố t́nh cũng không thể không nh́n
thấy.
Hiện
nay những người khoảng trên 70 tuổi, tức
những người được sinh ra trước
năm 1930, cũng tức là những người đă được
sống trong xă hội trước Cách mạng Tháng 8,
thường có sự so sánh mặt nọ mặt kia
của xă hội ngày nay với xă hội ngày xưa.
Khi so sánh như thế,
ai nấy cũng đều thấy xă hội ta,
đất nước ta ngày nay được độc
lập, đă “sạch bóng quân xâm lược”. Thật
là rơ ràng, hiển nhiên ngày nay dân ta có đời sống khá
hơn nhiều so với trước đây. Trước
đây là đường phố đầy người
chết đói và ăn mày, ngày nay một người dân trung
b́nh cũng mơ ước và có khả năng thực
hiện một ngôi nhà cho ḿnh, cho con, một xe máy, một
bộ ti vi, tủ lạnh, bếp ga, nhất là đối
với người ở thành phố và đô thị. Như
thế so với thời chết đói và ăn
mày th́ đă là một trời một vực. Cái
chuyện thời nay khác thời trước cách đây 50-
70 năm là một sự thường v́ nhiều nước
được như thế và c̣n hơn thế nữa.
Không thể nói là nhờ vào chủ nghĩa Mác
và Đảng cộng sản được.
Nhưng c̣n xă hội ngày nay đă
tốt đẹp chưa ? đă tự do, dân chủ chưa ? th́ không ai thấy được. Nhưng ai cũng thấy rằng:
1.
Xă hội
hiện nay có một bộ máy quản lư to lớn kềnh
càng quá, nhất là ở xă phường và huyện tỉnh.
Bộ máy lại có nhiều Quan quá. Có một thời
chữ Quan mất đi rồi, thay vào đó là chữ “Cán
bộ”, “Đồng chí”. Nhưng ngày nay chữ
“Đồng chí” chỉ c̣n trên giấy, c̣n thường ngày
dân vẫn nói “các Quan” và “Quan càng to, càng nhiều bổng
lộc”. Ngôn ngữ ấy trở lại như ngày xưa,
trong xă hội rất nhiều người cũng cố
gắng “phấn đấu” để được làm
Quan. Vợ kiêu hănh v́ có chồng là Quan, con hănh diện v́ có
bố, mẹ là Quan. Điểm này, xă hội ngày nay
giống trước và trắng trợn, tệ hại
hơn trước.
2.
Càng Quan to th́
lễ lạt, biếu xén càng to và bổng lộc càng
nhiều.
3.
Nhiều Quan to có
mức độ sống không kém ǵ các quan ở những
nước giàu có (nhà cửa, xe cộ, quần áo, ăn
uống).
4.
Trong bộ máy, có
nhiều người khiến nhân dân phải sợ,
phải kiêng nể, có nhiều bộ máy to nhỏ đáng
sợ. Dân phải sợ công an, sợ cán bộ
Đảng, v́ cán bộ Đảng giống công an quá,
cũng hay ḍ la, xem xét, hay doạ nạt. Công an ngày càng
nhiều và ngày càng có nhiều nét của một h́nh ảnh
khủng bố, là h́nh ảnh doạ trẻ con
được “Ấy chết, chú Công an kia ḱa!”.
5.
Các cơ quan
bảo vệ pháp luật cũng khá đông đảo,
nhưng không bênh vực được nhân dân chút nào. Nhân
dân vẫn phải khiếu kiện nhiều, khiếu
kiện vượt cấp, khiếu kiện kéo dài,
khiếu kiện đông người (tức là biểu
t́nh), vừa gửi đơn, vừa muốn trực tiếp
đưa đơn, có rất nhiều trường
hợp oan trái và oan khuất từ đời cha,
đời ông đến đời con, đời cháu.
Những điều
đó, báo chí lẻ tẻ đều có nói đến,
nhưng c̣n rất ít. Phải nghe nhân dân nói với nhau
ở hè phố, góc chợ và khắp nơi mới thấy
rơ được bức tranh xă hội thật.
Vậy một xă hội mà ta mơ
ước, ta lư tưởng hoá, lại tồn tại trong
hiện thực như vậy, th́ có thể coi là ta đă
xây dựng được một xă hội tốt
đẹp hay chưa ?
Ta đă từng mơ
ước, và từng lư tưởng hoá, ta đă từng
chỉ ra là xă hội tương lai sẽ không có thất
nghiệp, không có cờ bạc, không có gái đĩ, không
trộm cắp vv... Nhưng xă hội ta ngày nay như
thế nào? Vẫn có đầy đủ các tệ nạn
của một xă hội cũ mà ta đă từng nguyền
rủa và đă từng đập tan. Trước đây
ta cho rằng chỉ có xă hội tư bản mới
xấu xa như thế. C̣n xă hội xă hội chủ
nghĩa th́ một trăm phần trăm tốt
đẹp, một trăm phần trăm ngược
lại với xă hội tư bản.
Thực ra, chủ nghĩa Mác rất
nhân đạo, rất nhiều ḷng tốt, nó chỉ ra cho
loài người một tương lai sáng lạn: sẽ
không có tư hữu, do đó không có bóc lột, thế là
cuộc sống xă hội hoàn toàn công bằng và dân chủ.
Nhưng thực tiễn cuộc
sống chỉ ra rằng nó không thể đơn giản
như vậy. H́nh ảnh ấy chỉ là một cái bánh
vẽ khổng lồ. Thực tiễn cuộc sống khó
khăn, phức tạp hơn rất nhiều. Loài người
cứ phải t́m kiếm và t́m kiếm, tạo ra cho ḿnh
những kinh nghiệm và những giá trị tốt
đẹp. Xă hội tư bản có những cái xấu,
nhưng trong xă hội đó, nhân dân cũng tạo ra
những giá trị tốt đẹp cho ḿnh, miễn là nhân
dân được tự do. Cái điều mà chủ
nghĩa Mác, cộng sản hay xă hội chủ nghĩa
tưởng rằng có nhờ nó sẽ có một bộ máy
nhà nước bảo đảm được mọi
mặt nhu cầu đời sống của mọi
người, chỉ là một ảo tưởng hăo
huyền.
Thế mà Đảng lại cứ
bắt mọi người phải tin theo vào cái ảo
tưởng hăo huyền đó. Như thế là phạm vào
một tội ác lớn với nhân dân.
Đảng cộng sản Việt
Nam cứ gân cổ gào lên cái định hướng xă
hội chủ nghĩa theo kiểu như vậy, thật
ra là một sự mù quáng, một sự điên cuồng.
Nhân dân cần được tự
ḿnh làm chủ cuộc đời của ḿnh, nghĩa là phải
được tự do sống, tự do làm ăn, rồi
mọi việc của cuộc sống sẽ
được giải quyết dần, không cần
một lư thuyết, một chủ nghĩa nào cả.
Nói đúng hơn là nhân dân cần
đến tất cả các học thuyết, các chủ
nghĩa, rồi nhân dân sẽ chọn lọc, cân nhắc,
so sánh chúng với nhau để t́m ra cái nào có lợi cho
đường đi của ḿnh.
Đảng nào sáng suốt và tài t́nh
là đảng tạo ra được những tự do
như vậy cho nhân dân. Chứ c̣n đảng nào mà cứ
bắt nhân dân phải nghe theo và sống theo các nghị
quyết của ḿnh th́ đảng ấy chỉ là duy ư chí
một cách dốt nát và tàn bạo.
Đảng ấy quyết không
thể tồn tại.
7.12.2000
Tiếp tục câu
hỏi lớn: cuộc cách mạng Việt Nam đă đem
lại được cái ǵ cho nhân dân Việt Nam ?
Cứ xem xă hội
Việt Nam hiện nay, cuộc sống Việt Nam hiện nay,
th́ có thể thấy một nét lớn rất đau ḷng là:
tất cả những ǵ xấu xa, tàn bạo, mà cách
mạng đă có lúc xoá bỏ và đập tan th́ nay đang
được khôi phục lại hoàn toàn, mà khôi phục
lại c̣n mạnh hơn, cao hơn, nhân danh cách mạng.
Bộ máy quản lư xă hội
thực hiện một nguyên tắc chuyên chính tàn bạo
hơn tất cả các thứ chuyên chính.
Đó là chuyên chính tư tưởng,
sự chuyên chính tư tưởng được thực
hiện bởi một đội ngũ ṇng cốt là
những “lưu manh tư tưởng”. Chuyên chính tư
tưởng định ra những điều luật tàn
khốc để bóp nghẹt mọi suy nghĩ, mọi
tiếng nói … Những điều luật quy vào các tội:
có hại cho lợi ích cách mạng, không lợi cho sự
nghiệp cách mạng, nói xấu chế độ, nói
xấu lănh đạo vv… để đàn áp tàn khốc
mọi tiếng nói.
Nền chuyên chính tư tưởng
này đang làm cho tất cả trí thức không dám suy nghĩ
ǵ, hoặc ít nhất cũng không muốn suy nghĩ ǵ, nói
năng ǵ. Thực ra, nền chuyên chính vô sản này làm tê
liệt toàn bộ đời sống tinh thần của
một dân tộc, làm tê liệt sự hoạt động
tinh thần của nhiều thế hệ, ra sức nô
dịch toàn bộ tinh thần của nhiều thế
hệ, làm nhiều thế hệ con người trở
thành những con rối chỉ biết nhai như vẹt
các nguyên lư bảo thủ, giáo điều. Nó làm cho nền
giáo dục khô cứng, làm cho các hoạt động văn
học nghệ thuật nghèo nàn, mất hết cơ
hội sáng tạo và mất hết hào hứng, nó làm cho các
hoạt động khoa học bị khô cứng và nô
dịch.
Nó tạo ra và nó bắt buộc nhân
dân phải có một tâm lư lệ thuộc, lệ thuộc
vào nhà nước, lệ thuộc vào Đảng, lệ
thuộc vào cán bộ, và một tâm lư phải tuân phục,
kể cả người cao nhất cũng phải tuân
phục một cái ǵ bí và hiểm.
Nền chuyên chính tư tưởng
hiện nay ở Việt Nam là tổng hợp các tội ác
ghê tởm của Tần Thuỷ Hoàng và các vua quan tàn bạo
của Trung Quốc, cộng với tội ác của các
chế độ phát xít, độc tài.
Nó tàn phá cả một dân tộc,
huỷ hoại tinh anh của nhiều thế hệ.
Xét đến cùng, đó là tội
nặng nhất về sự vi phạm nhân quyền. V́
không phải nó chỉ xâm phạm đến quyền
sống cuả con người mà nó huỷ hoại cuộc
sống rất nhiều người, đó là cuộc
sống tinh thần, cuộc sống tư tưởng
của cả dân tộc.
Nó đang làm hại cả một ṇi
giống.
9.12.2000
Vẫn có một câu
hỏi lớn mà không biết có t́m được câu
trả lời thoả đáng hay không ? Câu hỏi đó là:
Nhân dân Việt Nam, sau 70 năm đấu
tranh gian khổ và 30 năm chiến tranh ác liệt với
những hi sinh rất lớn lao và sâu sắc đă mang lại
cho ḿnh, cho đất nước một chế độ
xă hội và một chính quyền thế nào ? một xă
hội kiểu ǵ ?
Ta biết chắc là có những câu trả
lời ngon lành như sau:
“Ta đang có một chế
độ xă hội chủ nghĩa tốt đẹp và có
một xă hội xă hội chủ nghĩa cũng rất
tốt đẹp. V́ nhà nước của ta ngày nay tên là
nước cộng hoà xă hội chủ nghĩa Việt
Nam, do Đảng cộng sản lănh đạo. Bản
chất của chế độ ta là công bằng dân
chủ, nhân dân rất hạnh phúc.”
Đó là câu trả lời chính thống.
Ai nói khác đi là chống lại
chủ nghĩa xă hội, chống lại Đảng
cộng sản. Nhưng người dân thường và nhất
là nhiều bậc lăo thành, nhiều nhà trí thức và cả
nhiều thanh niên nữa, đều thấy là không phải
thế. Những người này thường lấy
sự thực thường ngày ra đối chiếu,
rồi thấy rằng chữ xă hội chủ nghĩa
thật là vô duyên và vô nghĩa. V́ vậy đă có rất
nhiều ư kiến cho rằng nên trở lại với tên
nước mà Hồ Chí Minh đă đặt: Việt Nam Dân
chủ Cộng hoà.
II.
Chế độ xă hội chủ nghĩa và chính quyền
hiện nay là thế nào và là cái ǵ ?
Hăy nh́n vào sự thật rơ ràng và những
đặc điểm đang có mà xem xét.
12.12.2000
Phải thấy
một cách rơ ràng là sau Cách mạng Tháng 8. 1945 ở Việt
Nam đă có một chính quyền cách mạng, tên là Việt
Nam dân chủ cộng hoà, với 3 tiêu ngữ: Độc
lập, Tự do, Hạnh phúc, thuận theo tôn chỉ
của chủ nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn: Dân
tộc độc lập, Dân quyền tự do, Dân sinh
hạnh phúc.
Chính quyền mới xuất hiện
với những bộ máy, cung cách làm việc và những con
người trái hẳn với chính quyền thực dân
phong kiến trước kia. Nhân dân nô nức đi bầu
ra Quốc hội, được thấy những
đại biểu gần gũi và quen biết của ḿnh.
Đặc biệt nhất là hàng ngày thấy và nghe một
vị Chủ tịch nước rất b́nh dân, giản
dị, nói năng dễ hiểu và thân gần với
tất cả các tầng lớp dân từ nông thôn đến
thành thị, miền ngược đến miền xuôi,
từ trẻ nhỏ đến cụ già. Mọi
người sống trong không khí hữu ái, bạn bè, b́nh
đẳng, không c̣n ai phải sợ ai. Một không khí dân
chủ mới mẻ bao trùm cả xă hội.
Chính quyền ấy phải lănh
đạo và bảo đảm sự lănh đạo toàn
dân đi vào cuộc chiến tranh.
Cuộc chiến càng diễn ra
rộng khắp và ác liệt th́ nhiều yêu cầu khắt
khe càng được đặt ra. Yêu cầu phổ
biến nhất là mọi người, mọi nơi,
phải tuyệt đối phục tùng kế hoạch
chung thống nhất, mọi cấp phải chấp hành
nghiêm chỉnh mọi nhiệm vụ lớn nhỏ của
ḿnh.
Thế là một t́nh trạng phổ
biến là phải tập trung cao độ, phải kỷ
luật chặt chẽ. Trong thời gian này Đảng
cộng sản nhấn mạnh sự lănh đạo dân
tộc của ḿnh và đ̣i hỏi có sự lănh đạo
toàn diện và tuyệt đối. Đó là điều
cần thiết và mọi người đều tự
nguyện chấp nhận và chấp hành.
Đảng giành quyền lănh đạo
lúc này là giành quyền chịu gian khổ, chịu thiếu
thốn khó khăn, giành quyền hy sinh trước hết.
V́ vậy giành quyền lănh đạo cũng tức là giành
lấy sự vẻ vang hy sinh v́ nước.
Do đó, cả một thời gian
chiến tranh dài dằng dặc, không ai có ư kiến ǵ khác và
vai tṛ Đảng cộng sản ngày càng vững chắc,
được công nhận đầy đủ và sâu xa.
Trong đời sống xă hội, ít
có những yêu cầu dân chủ, tự do, độc
lập cá nhân. Nếu có xuất hiện ở bộ
phận nào, cá nhân nào đó th́ lập tức yêu cầu
của chiến tranh cũng làm cho bộ phận ấy, cá
nhân ấy phải tự nguyện từ bỏ yêu cầu
ấy đi.
14.12.2000
Thế nhưng, sau
năm 1975, trên một đất nước thống
nhất hoàn thành, một chế độ chính trị xă
hội nghiễm nhiên buộc tất cả mọi
người phải công nhận nó. Thực ra, một
nửa nước, tức là miền Bắc, đă công
nhận nó từ lâu, c̣n một nửa miền Nam th́
phải miễn cưỡng công nhận. Hàng trăm ngàn
người không công nhận chế độ chính trị
xă hội và cả đời sống nghèo khổ đă
bỏ đất nước ra đi. Đó là một hiện
tượng xă hội cần được xem xét khách
quan, không thể quy hết vào âm mưu phá hoại của
địch và là hành động của những phần
tử phản động.
Cái chế độ chính trị xă
hội được h́nh thành ấy là một chế
độ Độc Đảng và Toàn Trị.
V́ Đảng cộng sản công khai
tuyên bố là Đảng lănh đạo toàn diện và tuyệt
đối, Đảng huy động bộ máy chính
quyền quét sạch các thứ Đảng khác như
Việt Quốc, Việt Cách, hạn chế các hoạt
động tôn giáo, vận động (và thực chất
là ép buộc) hai Đảng đồng minh trong Mặt
trận tổ quốc phải tự giải thể và rút
lui với lư do “đă hoàn thành sứ mệnh”, đó là
Đảng dân chủ và Đảng xă hội. Trong khi
đó th́ thực ra Đảng cộng sản cũng
đă hoàn thành sứ mệnh độc lập, thống
nhất, và hoàn thành một cách vẻ vang.
C̣n sứ mệnh dân chủ giàu
mạnh th́ thật ra một ḿnh Đảng cộng
sản không thể làm nổi. Đă độc Đảng
th́ tất yếu phải kéo theo nhiều thứ
“độc” khác: độc tài, độc đoán,
độc quyền. Thế mà lại c̣n đ̣i lănh
đạo toàn diện và tuyệt đối, rồi
lại c̣n thực hành chuyên chính của một giai cấp.
Rơ ràng một chế độ
như vậy mang theo đầy đủ tính chất
của một chế độ không dân chủ và phải
nói là phản dân chủ. Chế độ ấy rất có
họ hàng với chế độ phát xít mà nhiều nhà trí
thức thế giới đă nói.
Có điều rất hài hước
là chế độ đó lại luôn cao giọng nói
những lời hoa mỹ:
- V́ nhân dân
phục vụ
- V́ dân, do dân,
của dân
- Dân biết, dân
bàn, dân làm, dân kiểm tra.
(Thực
ra chỉ có Dân làm c̣n th́ dân không được biết,
không được bàn …)
- Dân là gốc
- Đại
đoàn kết, đoàn kết toàn dân
Thế mà có ư kiến nào nói
đến chuyện này th́ lập tức bị kết
tội là nói xấu chế độ và bị thực
hiện “chuyên chính” ngay.
Một xă hội có nhiều tầng
lớp, giai cấp khác nhau, mà đ̣i thực hiện chuyên
chính của một giai cấp trên các giai cấp khác,
tức là trên toàn dân (và giai cấp ấy gồm những
người như thế nào mới được
chứ ?).
Thật rơ ràng là đă có một
bộ phận người nắm quyền lực thực
hành chuyên chính với toàn xă hội.
Nếu chỉ căn cứ trên ngôn
ngữ, mọi người đă thấy bản chất
của chế độ là thế nào? Có các nhà lư luận
“lư luận” rằng: những hiện tượng mất
dân chủ là “hiện tượng”, c̣n “bản chất”
chế độ là tốt đẹp vô cùng, dân chủ
gấp triệu lần dân chủ tư sản. Trong khi
ấy mọi người chỉ cần được
dân chủ bằng một nửa dân chủ tư sản
thôi, thực ra mọi người muốn được
thực hiện một nửa những điều đă
công bố ở nhiều văn kiện: Hiến pháp, phê
b́nh và tự phê b́nh, chỉnh đốn Đảng. Cái lư luận
“bản chất - hiện tượng” thực ra đang
chửi lại và vạch trần những lời nói láo.
V́ thế, đặc
điểm bao trùm của chế độ chính trị xă
hội này là:
a) Nói một đàng, làm
một nẻo.
Nói th́ “dân chủ, v́ dân” mà làm th́ chuyên
chính phát xít. Cái đặc điểm đó cũng có nghĩa
là nói dối, nói láo, lừa bịp, tṛ hề “nói vậy mà
không phải vậy”.
Suốt ngày đóng tṛ, cả năm
đóng tṛ, ở đâu cũng thấy các vai hề, ở đâu
cũng thấy các tṛ lừa bịp. Suốt ngày đêm,
suốt năm tháng cũng lúc nào cũng chỉ nghe thấy
những lời nói dối, nói lừa.
Chế độ này bắt mọi
người phải đóng tṛ, bắt tất cả
trẻ con phải đóng tṛ, bắt nhiều người
già phải đóng tṛ.
Đặc điểm này đă góp
phần quyết định vào việc tạo ra và h́nh
thành một xă hội dối lừa: lănh đạo dối
lừa, Đảng dối lừa, cán bộ dối
lừa, làm ăn giả dối, giáo dục dối lừa,
bằng cấp giả dối, đến gia đ́nh
cũng lừa dối, lễ hội lừa dối, tung hô
lừa dối, hứa hẹn lừa dối. Ôi, cay
đắng thay!
b) Đặc điểm
thứ hai là quá lợi dụng quá khứ thắng lợi.
Quả thật nhân dân ta có một
lịch sử đấu tranh hết sức quyết
liệt và đă thắng lợi vẻ vang. Trong đó
Đảng cộng sản có vai tṛ quan trọng và
Đảng cộng sản đă tự nói về điều
đó một cách quá đầy đủ rồi. Thế mà
đến nay đă gần 30 năm hoặc đă gần
80 năm vẫn c̣n ngày đêm phất cờ đánh
trống, ngày đêm ḥ hét tự biểu dương, và
cũng ngày đêm vơ vét các thành tựu nhân dân làm ra
dồn vào cái túi “thắng lợi vẻ vang” và cái túi “sáng
suốt, tài t́nh”. Lúc nào cũng bắt nhân dân phải tung hô,
phải chào mừng, phải ca ngợi.
- Chào mùa xuân
cũng phải mừng Đảng, mừng Xuân
- Kỷ
niệm nông dân, phụ nữ, thanh niên cũng phải
biểu dương thành tích Đảng, Đảng là
nguyên nhân thắng lợi.
- Nhân tổ
chức lễ hội để tưởng nhớ tổ
tiên và vui chơi cũng phải tưởng nhớ công lao
Đảng và chào mừng Đảng.
- Đám
cưới, đám ma cũng phải tưởng nhớ và
chào mừng Đảng.
Một câu ca dao rất tuyệt
vời của nhân dân nói lên bản chất của t́nh h́nh
và nói lên chân lư thời đại:
Mất mùa
th́ tại thiên tai,
Được
mùa là bởi thiên tài Đảng ta!
Nhắc đi nhắc lại măi “chân
lư” này càng làm nó sáng rơ. Thực ra, mỗi người
cộng sản có lương tâm phải biết xấu
hổ về cái “chân lư” ấy.
Có người đă nói rằng: Đảng
đă ăn cái “xái” (xái thuốc phiện) của thắng
lợi quá nhiều lần. Người ta ăn xái thuốc
phiện th́ ăn đến xái ba, xái bốn là hết, c̣n
xái thắng lợi th́ Đảng ta ăn đến xái 100
rồi mà c̣n chưa chán.
c) Đặc điểm
thứ ba là bộ máy lănh đạo và quản lư xă hội
này (cả Đảng và nhà nước) càng ngày càng đuối,
càng bộc lộ tŕnh độ kém cỏi của ḿnh
trước “nhiệm vụ dân chủ” giàu mạnh của
đất nước.
Tất cả những nhu cầu,
những thiết yếu hàng ngày của một
người dân muốn nhờ vào bộ máy lănh đạo
và quản lư gỡ rối cho, giải quyết cho th́
đều gặp:
- Giải quyết sai làm cho đời
sống dân khó thêm, rắc rối thêm
- Giải quyết chồng chéo, không biết giải
quyết thế nào, cứ bộ phận nọ bắn sang
bộ phận kia, kéo dài vô tận.
- Không giải quyết được.
- Đ̣i hỏi dân phải tốn kém nhiều mới
chịu giải quyết.
V́ thế mới
nhiều khiếu kiện, nhiều oan khuất, nhiều
điểm nóng …
Cũng do đặc điểm
độc tài, độc đoán, cho nên mỗi
người dân không được độc lập
bộc lộ tài năng của ḿnh (tuy rằng tài năng
đó không hiếm). Việc chọn lựa những
người có trách nhiệm cứ theo lối phe phái, theo
lối ăn cánh, theo lối nịnh bợ, cơ hội,
theo lối “bầu cử có lănh đạo”, (Đảng
cử dân bầu) th́ các tài năng cứ bị vùi dập,
bị thui chột, và đó là tai hoạ cho toàn dân tộc.
Trong thực tế, đây là một
trong những tội ác lớn nhất của Đảng
đối với đất nước, dân tộc.
21.12.2000
d) Đặc
điểm thứ tư là đặc điểm lớn
nhất, tai ác nhất, dă man nhất. Đó là độc
quyền tư tưởng, độc quyền ư thức hệ.
Đặc điểm này của
chính quyền là trước mắt tạo ra một xă
hội tẻ nhạt, khô cứng, nó vùi dập khoa học
và văn nghệ, ép buộc thiếu nhi và thanh niên, làm cho không
một giá trị tinh thần nào được xuất
hiện và phát triển, về lâu dài nó làm cùn ṃn cả
nhiều thế hệ và do đó cùn ṃn cả một dân
tộc, một giống ṇi. Nhưng những tai ác của
đặc điểm này không duy tŕ được lâu.
Đă có nhiều người trong thế hệ thanh niên và
trung niên được tiếp xúc với nhiều thông tin
thế giới bắt đầu nhận rơ t́nh h́nh và
đang t́m cách rũ bỏ cái ách này. Chính quyền chỉ có
một tiền đồ là bị phản đối và
sẽ tan ră. Ta đă tha thiết mong mỏi biết bao
nhiêu; chính quyền này đừng phản lại lịch
sử nữa, hăy thích ứng với thời đại và
tự đổi mới. Được như thế th́
dân tộc ta gặp may mắn. Nhưng h́nh như những
lực lượng bảo thủ, giáo điều, và
cuồng tín c̣n quá nhiều và nhiều tham vọng nên c̣n
đang ḱm hăm nhịp sống b́nh thường của toàn
dân tộc.
e) Đặc điểm
thứ năm là Đảng đă độc đoán và toàn trị,
lại xử lư các việc theo kiểu bí mật và nội
bộ, rất sợ công khai, sợ dân biết.
Càng bí mật nội bộ th́ càng tha
hồ tuỳ tiện, muốn duy tŕ độc đoán nên
càng sợ hăi và cấm đoán công khai, không dám tranh luận
công khai, không dám thông tin công khai.
g) Đặc điểm
thứ sáu là thích h́nh thức, phô trương.
Bệnh h́nh thức th́ Hồ Chí Minh
lên án từ lâu, nhưng ngày nay, bệnh cứ ngày càng phát
triển nặng, ngày càng phổ biến, trở nên nhàm
chán, kệch cỡm, đến nỗi dư luận xă
hội và đại biểu Quốc hội phải lên
tiếng.
Suốt ngày, ta chỉ thấy kỷ
niệm “chào mừng”, “lễ hội”, “mít tinh long
trọng”,… Những người lănh đạo suốt ngày
phải đi biểu diễn “mở miệng nói”, không
thấy có lúc nào họ có th́ giờ để suy nghĩ và
chuẩn bị được ư tưởng để lănh
đạo.
22.12.2000
Tóm lại, sự
thật của mấy chục năm qua là:
Cuộc cách mạng ở Việt Nam
đă đập tan và xoá bỏ được một chính
quyền thực dân phong kiến, một xă hội nô
lệ, mất nước, đói nghèo, nhục nhă. Nhưng
lại xây dựng nên một xă hội chưa tốt
đẹp, c̣n nhiều bất công, nhiều tệ nạn,
một chính quyền phản dân chủ, chuyên chế,
của một chế độ độc đảng và
toàn trị, nhiều thói xấu giống như và tệ
hơn là trong chế độ cũ.
Thế là ta đập tan một cái
xấu xa và lại phải chấp nhận một cái
xấu xa mới giống như hoặc tệ hại
hơn tất cả những xấu xa mà ta từng
chửi rủa, từng căm thù.
Như thế là v́ sao ???
Có thể nói sự biến chuyển
từ xấu đến xấu ấy là sự biến
chuyển tự nó, không ai chủ động
được. Con người có thể đề ra
những lư tưởng, những mơ ước, nhưng
cuộc sống quá phức tạp và tế nhị, mà con
người chỉ có những ảo tưởng vẫn là
sản phẩm của một sự vận động
quái ác.
Nh́n lại, thấy rất rơ tâm sự
của Nguyễn Huệ lúc c̣n trẻ:
Ta đập tan cái xấu xa này
rồi thay thế nó bằng cái ǵ ? Hay lại lập
lại những cái mà ta đă đập tan ?
Ta lại thấy rất rơ Nguyễn
Nhạc khi lên ngôi, và sau này, chính Nguyễn Huệ cũng khi
lên ngôi, đều không dám cho diễn vở tuồng “chàng
Lía” là vở tuồng ca ngợi sự nổi dậy.
Và chân lư hiện ra là: người
nổi dậy khi đă cầm quyền lại rất
sợ nổi dậy !?
Trong nhân dân cũng có một
chuyển biến tâm lư như tôi đă ghi trong bút kư “Một
Cái Nh́n Trở Lại” (bài 2): từ quan hệ dân và cán
bộ là mẹ con, vậy mà chỉ sau mấy ngày đă
trở thành quan hệ giữa “thưa ông” và “nhà cháu’’.
Ta không lấy làm lạ là tất
cả những mỹ từ được sử dụng
chỉ là để củng cố sự cầm quyền
của Đảng cộng sản. Đó chính là sự
chuyển biến từ Đảng cộng sản là
những người con thân yêu thực sự của nhân
dân lao động thành một tầng lớp thống
trị gồm một tập đoàn các quan chức chỉ
muốn bóc lột, hành hạ, sai khiến nhân dân và lừa
bịp nhân dân, và lại cứ nhân danh là “con của nhân dân”
và “đầy tớ của nhân dân”
Sự nỗ lực toàn bộ và
trung tâm của Đảng cộng sản hiện nay
chỉ tập trung vào sự củng cố quyền
lực của Đảng. Cả một bộ máy công tác
tư tưởng đồ sộ ngày đêm ḥ hét chỉ
để ca ngợi Đảng, đề cao Đảng,
khai thác hết mức thắng lợi của toàn dân và tô
vẽ thành thắng lợi của Đảng. Cả
một bộ máy “nói lấy được”, lừa
bịp, dối trá đến trắng trợn, kiểu
lưu manh.
Bên cạnh đó, nảy sinh một
hệ thống các tổ chức an ninh, từ Bộ công an
mà lực lượng lớn bằng nửa Quân
đội, đến các cơ quan an ninh nội bộ
đủ các loại, đầy quyền lực và thủ
đoạn. Những thủ đoạn an ninh đều
được học tập từ các chế độ
phong kiến, phát xít và độc tài cộng sản.
Tất cả nhằm bảo vệ cho quyền lực
của Đảng cộng sản. Trong lúc Đảng
cộng sản ngày càng tỏ ra kém sức lực trong
việc quản lư xă hội b́nh thường.
V́ Đảng cộng sản chỉ
quản lư được một “xă hội trại lính”.
Đây chả phải sự xét
lại, sự sám hối ǵ hết. Mà đây chỉ là
một nỗi ḷng cay đắng trước một
sự thật phũ phàng. Cả đất nước
ngày ngày kỷ niệm, ngày ngày đại hội và lễ
hội, chỉ để tụng niệm một quyền
lực đă lung lay và đă thoát ra khỏi ḷng tin của
nhân dân, luôn luôn bắt toàn quân toàn dân và cả toàn
Đảng phải ca ngợi và dối trá.
Bây giờ làm sao ?
Thực ra, ta chỉ mong Đảng
cộng sản, vốn là Đảng trọng sự
thật, nhận ra cái sự thật cay đắng này, cái
sự thật lịch sử này, tự điều
chỉnh ḿnh cho thật phù hợp với lư tưởng mà ḿnh
đă hứa với nhân dân. Nhưng càng ngày lại càng
thấy cái mong ước đầy thiện chí nọ
vẫn chỉ là ảo tưởng lớn, toàn
Đảng (tức là nhóm người cầm đầu)
càng ngày dấn sâu vào tâm lư, tư duy và phong cách của
một lớp thống trị xa rời và ngược lại
với nhân dân, càng ngày càng trở thành sản phẩm
của chính những tâm lư, tư duy và phong cách của chính
họ, càng ngày càng trở thành vật cản nặng
nề cho mọi tiến bộ xă hội.
Càng ngày bộ máy càng làm những
việc tàn ác, độc đoán và vẫn cứ cao
giọng nhân danh cách mạng, nhân danh nhân dân, nhân danh Hồ
Chí Minh, nhân danh lịch sử thắng lợi của dân
tộc.
24.12.2000
Thế là tận
những ngày cuối của Thế kỷ XX và của Thiên
niên kỷ thứ II th́ mới nhận được rơ nét
một sự kiện lịch sử lớn của
đất nước.
Đó là:
Từ một Đảng sinh ra
từ nhân dân, được nhân dân nuôi nấng và bảo
vệ, có những đảng viên tiên phong gương
mẫu đi đầu trong gian khổ chiến
đấu và hy sinh nhằm đưa đất
nước giành được độc lập.
thống nhất, hoà b́nh, nhưng từ ngày toàn đất
nước được thống nhất hoà b́nh và
độc lập, th́ cái Đảng ấy lại tồn
tại như một Đảng cai trị. Đảng
đó ra sức củng cố t́nh trạng độc đảng
chuyên chế về tư tưởng và chính trị,
tạo ra một xă hội đầy tham nhũng,
đầy dối trá và lừa bịp, mọi người
sống trong cảnh đóng tṛ giả dối, ngày ngày
nảy sinh lớp lớp người nịnh bợ,
cơ hội, các tệ nạn xă hội lan tràn phát
triển. Càng hô hào chống, bỏ và xoá, lại càng
nặng nề thêm. Đảng cai trị ngày càng chuyên chế
một cách quyết liệt để giữ vững
sự chuyên chế của ḿnh, che lấp sự kém cỏi bất
lực của ḿnh, đàn áp mọi phát triển ở các
lĩnh vực khoa học chuyên môn, luôn coi sự giữ
chắc truyền thống giá trị xă hội của ḿnh
là quan trọng hơn tất cả mọi phát triển
của xă hội, mọi sự nảy nở và phát
triển của mọi cá nhân trong xă hội đó.
T́nh trạng này đặt
đất nước đứng trước hai t́nh
huống cơ bản:
1.
Đảng cai
trị phải nhận thức rơ được sự kém
cỏi, bất lực của ḿnh mà tự đổi mới,
chấp nhận một thể chế dân chủ phù hợp
với thông lệ dân chủ của thế giới, bỏ
đi cái quan niệm lạc hậu lỗi thời phân biệt
dân chủ tư sản và dân chủ vô sản; tự hạn
chế ḿnh trong vai tṛ lănh đạo chính trị thực
ḷng v́ nhân dân, v́ sự phát triển của đất
nước. Như thế th́ Đảng vẫn giữ
được cái lịch sử vẻ vang của ḿnh mà
vẫn có vai tṛ quan trọng trong lịch sử.
2.
Không làm như
thế mà cứ khai thác một cách bừa băi thắng
lợi của dân tộc, ngoan cố duy tŕ chế
độ độc đảng và toàn trị th́ sớm
muộn nhân dân sẽ chán ghét và do đó dẫn đến
đổ vỡ, tạo ra những tai hoạ khôn
lường cho đất nước và dân tộc, tai
hoạ ấy c̣n nặng nề gấp nhiều lần tai
hoạ của Cải cách ruộng đất và tai hoạ bắt
cả nước xây dựng xă hội chủ nghĩa. Tai
hoạ ấy sẽ xoá sạch vai tṛ của Đảng trong
lịch sử và Đảng sẽ phải chịu tội
trước lịch sử.
Sự thực quá tŕnh
đó đă bắt đầu. Nhân dân cứ có cuộc
sống của nhân dân, nhân dân cứ sống, và xă hội
cứ tiến lên.
Đáng lo thay cho bộ phận lănh
đạo mà tài và tầm nh́n th́ dưới trung b́nh,
đức th́ cũng không hơn mức thông thường
trong nhân dân, mà ngày càng kém hơn.
Đáng lo thay cho những bộ
phận lănh đạo ấy và đáng lo thay cho số
phận của nhân dân phải chịu đựng sự
lănh đạo ấy.
Có thể thấy rơ
rằng: chế độ độc đảng,
độc tài và toàn trị ngày càng đi sâu vào các thủ
đoạn gian dối và tàn bạo để tự duy tŕ,
tự bảo tồn chế độ ấy, thế mà c̣n
huênh hoang nói là chế độ xă hội chủ nghĩa
đầy dân chủ và nhân đạo. Thực chất là
chế độ th́ rất dă man, cho nên phải dùng
nhiều thủ đoạn để lừa bịp nhân
dân.
Tạm kê một số thủ
đoạn như sau:
A. Thần thánh hoá, thiêng liêng hoá
Đảng, cấp uỷ và các nghị quyết. Điều
vô lư là bắt toàn dân phải học nghị quyết
của Đảng.
- Đảng có nhiều Nghị
quyết quá, Nghị quyết của nhiều cấp,
Nghị quyết của nhiều ngành. Đẻ ra
nhiều thứ tổ chức Đảng quá, và những
tổ chức đó lại tha hồ mà có nghị quyết
và chủ trương.
- Một người dân phải
học, phải biết và phải thi hành nhiều thứ
quá.
- Có một đ̣i hỏi phổ
biến là coi Nghị quyết của Đảng quan
trọng hơn, cao hơn quyết định của các
cấp chính quyền.
- Quyết định của chính
quyền mà không có ư kiến của Đảng chấp
nhận th́ không có giá trị thi hành. Nhiều khi quyết
định của Đảng phủ nhận hoặc bác
bỏ quyết định của chính quyền.
Người có trách nhiệm ở chính quyền mà không
phải là đảng viên và cấp uỷ viên th́ ư kiến
thường bị coi thường.
- Nghị quyết thường là nói
những khái niệm và thành ngữ chung chung, bao quát phạm
vi rất rộng, thế rồi bất cứ việc ǵ
trong sinh hoạt xă hội cũng đều phải quy
chiếu vào nghị quyết nọ, nghị quyết kia,
làm ra vẻ Đảng soi sáng đến tất cả
mọi khía cạnh của cuộc sống
- Khi trong thực tế thấy rơ là
những điều nêu trong Nghị quyết không thể
thực hiện được, th́ lại quay vẽ
chữ: Nghị quyết là đúng, là hay, nhưng những
người tổ chức thực hiện kém. Chỉ có
thi hành nghị quyết là kém, c̣n nghị quyết th́ lúc nào
cũng đúng, cũng có ư nghĩa quan trọng, thậm chí
tài t́nh. Không có bất cứ một hiện tượng
xấu nào có nguồn gốc từ Nghị quyết cả
!
- Không ai, kể cả báo chí, cá nhân
được quyền nhận xét phê phán, phân tích các nghị
quyết cả. Đă là nghị quyết th́ chỉ có
đúng và tài t́nh, là rất thiêng liêng !
B. Khuyến khích và bồi
bổ tệ nạn sùng bái cá nhân là tệ nạn đă
bị lên án nặng nề trong phong trào cộng sản
thế giới.
- Bao giờ ư kiến của Bí
thư, uỷ viên Thường vụ và cấp uỷ
cũng là quan trọng, là thiêng liêng, là chân lư. Luôn luôn
những ư kiến này được trích thuật, có khi
chỉ là một ư kiến vớ vẩn, ai cũng nói
được. Trong các phương tiện thông tin
đại chúng, mục “hoạt động của các
vị lănh đạo” bao giờ cũng là mục quan
trọng ở trang nhất, tất cả chiều dài
của tin, khổ rộng của ảnh đều
được quy định chặt chẽ.
- Ở tất cả các loại báo
th́ các thông tin và hoạt động, và hội nghị
về lễ kỷ niệm, Đại hội và chào
mừng vv… chiếm đến 80%, c̣n những thông tin có ích
chỉ chiếm 10-20%.
- Một người có địa
vị trong xă hội th́ chức vụ trong Đảng
cũng là quan trọng nhất, bao giờ cũng đưa
ra trước hết như là Bí thư, uỷ viên Bộ chính
trị, uỷ viên cấp uỷ.
- Trong các cáo phó người chết
th́ danh hiệu đảng viên Đảng cộng sản
Việt Nam cũng là danh hiệu vẻ vang lớn nhất,
hơn tất cả các danh hiệu khác …
- Đảng cố tạo nên các
phong tục tập quán, các tục lệ xă hội, cái ǵ
cũng phải thần phục Đảng, thần
phục các quan chức của Đảng, tạo ra
một tục lệ là mọi người b́nh
thường phải lập công để trở thành
đảng viên, dù phải lạy lục, nịnh bợ,
chạy chọt, thậm chí có lúc phải hối lộ
tiền nữa. Tôi nhiều lần tự hỏi
Đảng có cần ǵ phải có đến 2-3 triệu
đảng viên và vẫn c̣n đang t́m cách phát triển
nữa, trong khi bây giờ không cần có sự hy sinh như
trong chiến tranh và trong khi ai cũng thấy chất
lượng đảng viên ngày càng sa sút. Vậy cố
gắng tăng số lượng làm ǵ? Đó cũng
lại là một sự phi lư nữa …
30.12.2000
Bài thơ rất tâm đắc của Bùi
Minh Quốc:
Cay đắng thay !
Các guồng máy nhục mạ con người
Mang bộ mặt hiền lành của người cuốc
đất
ù ĺ quay
Quay
Thao thao bài đạo đức
Liệu mấy ai c̣n ngây
Cay đắng thay
Mỉa mai thay
Trọn tuổi xuân ta hiến dâng cuồng nhiệt
Lại đúc nên chính bộ máy này.